Efekt ten wynika głównie z nieefektywnego przepływu informacji w łańcuchu dostaw, co powoduje gromadzenie nadmiernych zapasów u poszczególnych partnerów. Wymienia się cztery podstawowe przypadki efektu byczego bicza:
- efekt Forrestera, związany z czasem realizacji i przetwarzania sygnału o poziomie zapotrzebowania,
- efekt Burbidge’a, związany z grupowaniem zamówień,
- efekt Houlihana, związany z racjonowaniem i niedoborem produktów,
- efekt promocji, związany z fluktuacją cen.
Pojawienie się efektu byczego bicza powoduje wzrost zróżnicowania popytu i zamówień w kolejnych ogniwach łańcucha dostaw, a tym samym niekorzystnie wpływa na stabilność działań realizowanych przez cały łańcuch. Przyczyny powstawania efektu byczego bicza można ująć w dwie grupy:
- wynikające z działalności operacyjnej podmiotów,
- wynikające z zachowań podmiotów.
Do pierwszej grupy zaliczyć można:
- prognozy popytu,
- wielkość partii zamówienia,
- fluktuację cen,
- limitowanie lub brak zapasu,
- czas realizacji zamówienia,
- politykę gospodarowania zapasami,
- politykę uzupełniania zapasów,
- niewłaściwy system kontroli,
- brak przejrzystości,
- liczbę szczebli w łańcuchu dostaw,
- efekt mnożnikowy,
- brak synchronizacji działań,
- niedojrzenie sprzężenia zwrotnego,
- optymalizację częściową (suboptymalizację),
- procesy realizowane w podmiotach,
- ograniczone zasoby.
W drugiej grupie wymienia się:
- zaniedbania decyzyjne w zakresie opóźnień w realizacji dostaw,
- braki w wykształceniu personelu (brak odpowiednich szkoleń),
- strach przed wystąpieniem braku zapasu.
Efektu byczego bicza dotyczą również rozważania odnośnie do fizycznego i informacyjnego punktu granicznego. W fizycznym punkcie granicznym następuje zmiana zasad sterowania przepływami produktów, kształtowanymi na zasadzie ssania i tłoczenia.
