Podręczny praktyczny słownik terminów logistycznych obejmuje spotykane w praktyce, potoczne pojęcia.
Definicje zostały uporządkowane i zestandaryzowane w gronie praktyków naszego Forum Podażowego. Wszystkie terminy są kompatybilne ze Słownikiem Terminologii Logistycznej wydanym przez Instytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu.
Paletowa Jednostka Ładunkowa, pjł.
– jednostka ładunkowa uformowana na palecie (zazwyczaj na palecie EUR 1 bądź podobnej)
Paletowa jednostka ładunkowa jednorodna, paleta homogeniczna
– ładunek uformowany na palecie zawiera tylko jedną partię jednej pozycji asortymentowej (jednego numeru SKU, pojedynczego indeksu)
Paletowa jednostka ładunkowa jednorodna pełna, paleta homogeniczna pełna (produkcyjna, full)
– maksymalnie wypełniona paletowa jednostka ładunkowa jednorodna, zgodnie z danymi i/lub wymaganiami logistycznymi
Paletowa jednostka ładunkowa jednorodna niepełna, paleta homogeniczna niepełna
– ładunek na palecie zawiera tylko jedną partię jednej pozycji asortymentowej, nie jest uformowana do maksymalnej wysokości, górna warstwa może nie być pełna
Paletowa jednostka ładunkowa niejednorodna, paleta mieszana (mix, niejednorodna, heterogeniczna)
– ładunek uformowany na palecie zawiera więcej niż jedną pozycję asortymentową (więcej niż jeden numer SKU, indeks) lub więcej niż jedną partię jednej pozycji asortymentowej (jednego numeru SKU, pojedynczego indeksu)
Paletowa jednostka ładunkowa niejednorodna o pionowym grupowaniu asortymentu, kolumny (słupki, wieże, ustawienie słupkowe, kolumnowe, wieżowe)
– takie ułożenie produktów na paletowej jednostce ładunkowej, aby zachować bezpośredni dostęp do każdego z produktów (bez konieczności przekładania innych produktów), grupowanie produktów (SKU) w układzie pionowym (w przeciwieństwie do poziomego – w jednorodnych warstwach)
Stos paletowych jednostek ładunkowych jednorodnych niepełnych, paleta-sandwich, kanapka
– paletowe jednostki ładunkowe jednorodne niepełne o pełnych warstwach układane jedna na drugiej (piętrzone); często, by uniknąć kontaktu towaru z paletą na nim ustawianą, stosuje się przekładki kartonowe
Stos paletowych jednostek ładunkowych niejednorodnych niepełnych, sandwich-mix, kanapka-mix
– paletowe jednostki ładunkowe niejednorodne niepełne o pełnych warstwach układane jedna na drugiej (piętrzone); często, by uniknąć kontaktu towaru z paletą na nim ustawianą, stosuje się przekładki kartonowe
Warstwa
– liczba opakowań jednostkowych lub zbiorczych towaru sztukowego tworzących jeden pełen poziom jednostki ładunkowej; często – jednorodna, minimalna wielkość zamówienia (zależnie od specyfiki produktu i warunków handlowych)
Paleta EUR 1 (Paleta EUR)
– paleta drewniana wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 800×1200 mm, spełniająca wszystkie wymagania określone w Karcie UIC 435-2, m.in. właściwe drewno, odpowiedni wymiar i konstrukcja, właściwe oznaczenia oraz brak uszkodzeń dyskwalifikujących. Palety EUR występują z oznaczeniem EPAL, UIC bądź z oznaczeniami uprawnionych kolei
Paleta EUR 2
– paleta drewniana wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 1200×1000 mm, o poprzecznym układzie desek górnych i płozami na wszystkich czterech bokach, spełniająca wszystkie wymagania określone w Karcie UIC 435-2, m.in. właściwe drewno, odpowiedni wymiar i konstrukcja, właściwe oznaczenia oraz brak uszkodzeń dyskwalifikujących. Palety EUR występują z oznaczeniem EPAL bądź z oznaczeniami uprawnionych kolei
Paleta EUR 3
– paleta drewniana wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 1000×1200 mm, o wzdłużnym układzie desek górnych i płóz, spełniająca wszystkie wymagania określone w Karcie UIC 435-2, m.in. właściwe drewno, odpowiedni wymiar i konstrukcja, właściwe oznaczenia oraz brak uszkodzeń dyskwalifikujących. Palety EUR występują z oznaczeniem EPAL bądź z oznaczeniami uprawnionych kolei
Paleta EUR 6 (stary model)
– paleta drewniana wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 800×600 mm, spełniająca wszystkie wymagania określone w Karcie UIC 435-2, m.in. właściwe drewno, odpowiedni wymiar i konstrukcja, właściwe oznaczenia oraz brak uszkodzeń dyskwalifikujących. Palety EUR występują z oznaczeniem EPAL bądź z oznaczeniami uprawnionych kolei
Paleta EUR 6 (nowy model)
– paleta drewniana z metalowymi wspornikami wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 800×600 mm, spełniająca wszystkie wymagania określone w Karcie UIC 435-2. Paleta w trakcie testów (stan na 04.2012)
Europaleta (paleta o wymiarach Palety EUR)
– potoczne, nieprecyzyjne określenie palet drewnianych o wymiarach 800×1200 mm, powstałe z uproszczenia pojęcia „Palety EUR”, w praktyce odnosi się zarówno do palet EUR1, palet poolowych o tych samych rozmiarach (oferowanych na wynajem) oraz innych o takich samych wymiarach i zbliżonej konstrukcji
Paleta EPAL
– paleta drewniana wymienna (wielokrotnego użytku) o wym. 800×1200 mm, spełniająca wszystkie wymagania techniczne określone w Karcie UIC 435-2, m.in. właściwe drewno, odpowiedni wymiar i konstrukcja oraz brak uszkodzeń dyskwalifikujących. Nosi oznaczenia EPAL na obu skrajnych wspornikach. Produkowane od sierpnia 2013r.
Paleta Euro a EUR a EPAL
– zobacz: Paleta EUR, Paleta EUR 1, Paleta EPAL, Europaleta;
EUR to znak towarowy, którego dysponentem jest UIC, EPAL to znak towarowy, którego dysponentem jest European Pallet Association EPAL e.V.
Półpaleta
– paleta o wymiarach 800×600 mm (połowa palety EUR1), w praktyce najczęściej spotykane w tym rozmiarze są palety typu DHP bądź EUR 6
Ćwierćpaleta, paleta ekspozycyjna, paleta wystawowa, paleta in-out’owa, paleta akcyjna
– paleta o wymiarach 400×600 mm, o konstrukcji umożliwiającej obsługę palety przy zastosowaniu standardowego wyposażenia magazynu; często stosowana do bezpośredniej ekspozycji towaru na powierzchni sklepowej, tworzenia stoisk promocyjnych
Paleta DHP (Duesseldorf, duesseldorfer)
– paleta o wymiarach 800x600mm, o określonej konstrukcji: drewniane 7 desek górnych i 3 płozy, 6 stalowych wsporników narożnych (o grubości min. 3mm), 3 plastikowe środkowe wsporniki tulejowe; paleta czterowejściowa (wejścia do wideł wózka widłowego z każdej strony palety) o nośności maksymalnej 500kg
Palety kolorowe
– potoczne, nieprecyzyjne określenie palet (niezależnie od ich rozmiaru) wyróżnionych kolorem, będących własnością pooli paletowych (firm specjalizujących się w usługach wynajmu palet – patrz. pooling paletowy). Do kategorii tej należą takie palety jak: palety CHEP (palety niebieskie), palety LPR (palety czerwone) oraz IPP LOGIPAL (palety brązowe).
Palety białe
– nieprecyzyjne, potoczne określenie palet jednorazowych bądź EUR (wymiennych), wynika z naturalnego koloru użytego drewna.
CHEP
– firma specjalizująca się w usługach wynajmu różnych rodzajów palet (pooling paletowy) wyróżniających się kolorem niebieskim oraz białym oznaczeniem logo CHEP. Firma CHEP oferuje palety wyłącznie w systemie wynajmu (outsourcing paletowy), nie sprzedaje palet. Wymiania, zakup lub sprzedaż palet CHEP przez podmioty inne niż CHEP jest zabroniona.
Paleta CHEP (paleta niebieska)
– palety będące własnością firmy CHEP, nie będące paletami wymiennymi, ani paletami EUR. Paleta oznaczona kolorem niebieskim (na kolor niebieski pomalowane są wszystkie deski lub wyłącznie wsporniki) oraz białym logo CHEP
IPP Logipal
– operator poolu paletowego IPP (palety brązowe)
LPR (La Palette Rouge)
– operator poolu paletowego LPR (palety czerwone)
EP Serwis
– firma obsługująca klientów w zakresie gospodarki paletowej. Jako pierwsi w Polsce wprowadzili usługę wynajmu – otwartego poolu paletowego. Pozostały zakres usług to: naprawa palet stacjonarna i mobilna, dostawa palet, wymiana palet, odkup sald paletowych, recykling zużytych opakowań drewnianych i produkcja z nich elementów składowych palet
Pool Paletowy EP Serwis (Serwis Palet)
– wynajem palet w systemie poolu otwartego oparty na licencjonowanych paletach EUR i EPAL, alternatywa dla zamkniętego poolu paletowego
Kanapkowanie pustych palet
– potoczne określenie dla układania pustych palet naprzemiennie jedna w drugą, tzn. co druga do góry płozami
Pool paletowy
– określenie firmy zajmującej się profesjonalnie wynajmem palet stanowiących jej własność; pula palet wypożyczanych ich użytkownikom przez wyspecjalizowany podmiot
Pool otwarty
– zbiór (pula) palet wymiennych, z których korzystać mogą wszyscy uczestnicy danego obrotu towarowego (zazwyczaj odnosi się do palet EUR będących własnością i w gestii nadawców towaru)
Pool zamknięty
– zbiór (pula) palet wymiennych, zarządzany przez operatora poolu; z palet tych mogą korzystać podmioty obsługiwane przez operatora poolu
Pool zamknięty niekolorowy
– zbiór (pula) palet będących w gestii ich właściciela (zazwyczaj nie służą wymianie towarowej z innymi podmiotami)
Pooling palet
– wynajem palet przez wyspecjalizowany podmiot (operatora poolu), palety w ramach poolingu używane są przez wiele podmiotów (klientów poolu)
Kwit paletowy
– dokument potwierdzający przyjęcie palet EUR od dostawcy, potrzebny do odbioru palet EUR na określonych przez jego wystawcę zasadach
Pooling (w transporcie)
– współdzielenie przestrzeni ładunkowej w środkach transportu przez niezależne podmioty
Piętrzenie (ang. stacking)
– umieszczanie jednostek ładunkowych jedna na drugiej w kilku poziomach tworząc stosy
Piętrowalność (ang. stackability, stacking capacity)
– zdolność paletowych jednostek ładunkowych do piętrzenia (ze względu na sposób uformowania, charakterystykę produktów)UIC 435
– Karta UIC 435 (kodeks UIC 435) – zbiór norm i wytycznych dotyczących palet EUR, stworzony i opublikowany przez Międzynarodowy Związek Kolei (Union Internationale Des Chemins De Fer), który jest dysponentem znaku EUR. Istnieją wytyczne do produkcji palet (np. UIC 435-2 dotyczy „palety ładunkowej płaskiej czterodrogowej z drewna o wymiarach 800 mm x 1200 mm – EUR1”) jak dla ich napraw (UIC 435-4)
Paleta jednorazowa
– paleta niewymienna, nie podlegająca kryteriom oceny, palety jednorazowe ze względu na swą konstrukcję oraz zastosowany materiały, są zazwyczaj tańsze i mniej wytrzymałe od palet wymiennych
Paleta przeliczalna
– paletowa jednostka ładunkowa, której zawartość można policzyć bez konieczności jej rozformowania
Depozyt (paleta, skrzynki, butelki)
– potoczne określenie opakowań zbiorczych (np. skrzynki oraz butelki do piwa), które odbiorca przyjmuje na stan magazynowy (jak i fizycznie do magazynu), rozliczając się za nie z dostawcą poprzez kaucję
Artykuł stockowy
– towar podlegający składowaniu w magazynie odbiorcy przed jego dalszą wysyłką (w przeciwieństwie do towaru tranzytowego)
Artykuł tranzytowy, towar cross-dockowy
– towar przyjmowany do magazynu odbiorcy, którego dalsza wysyłka następuje z pominięciem procesu składowania (cross-docking)
Miejsce paletowe
– określenie przestrzeni dedykowanej do wykorzystania przez paletową jednostkę ładunkową (najczęściej zbudowaną na palecie EUR 1) – zazwyczaj w regale paletowym, magazynie bądź w przestrzeni ładunkowej środka transportu; w praktyce – często wielkość przestrzeni ładunkowej bądź magazynowej wyrażana jest ilością dostępnych miejsc paletowych
Przekładki (kartonowe)
– płaskie arkusze tektury kształtem odpowiadające palecie, służące do rozdzielania warstw towaru na palecie oraz w szczególności – ochrony wierzchniej warstwy w przypadku piętrzenia palet (ustawiania w „kanapkę”, paleta na palecie)
Narożniki paletowe (naroża)
– elementy z tektury (najczęściej) służące wzmocnieniu i ochronie paletowej jednostki ładunkowej; nakładane są na narożniki towaru ustawionego na palecie, przed owinięciem folią stretch
Bindowanie, bindownica, binda
– binda – opaska z wytrzymałego tworzywa sztucznego służąca do zabezpieczenia towaru ustawionego na palecie;
– bindowanie – opasanie towaru i palety przy użyciu bindownicy (urządzenia naciągającego i łączącego taśmę) w taki sposób, by jak najlepiej zespolić paletową jednostkę ładunkową
Stretch, stretchowanie, foliowanie
– stretch – folia elastyczna służąca do zabezpieczenia towarów ustawionych na palecie;
– stretchowanie (foliowanie) – owijanie paletowej jednostki ładunkowej naciągniętą folią stretch
SKU, referencja, indeks
– Stock Keeping Unit, produkt, wariant, artykuł (prawidłowo: pozycja asortymentowa) wyróżniona unikatowym numerem identyfikacyjnym, wg którego jest zamawiana i obsługiwana w łańcuchu dostaw; SKU najczęściej odnosi się do jednostkowych opakowań konsumenckich, ale może dotyczyć również opakowań zbiorczych (o ile mają odrębny numer identyfikacyjny).
Liczba SKU w ofercie danej firmy bądź kategorii produktów jest miarą szerokości asortymentu.
Kod EAN
– potoczne, nieprecyzyjne określenie odnoszące się do numeru GTIN, najczęściej wyrażonego kodem kreskowym w symbolice EAN-13
EAN
– GS1 (dawniej EAN) – organizacja non-profit o globalnym zasięgu, powołana do zarządzania zbiorem otwartych standardów identyfikacyjnych i komunikacyjnych, tzw. „systemem GS1”; pod nazwą GS1 działa od 2005 roku, ale działalność prowadzi od lat 70 XX wieku
GTIN
– Global Trade Item Number, globalny numer jednostki handlowej; identyfikator GS1 służący identyfikacji jednostek handlowych, unikatowy w skali świata identyfikator produktu
GLN
– Global Location Number, globalny numer lokalizacyjny; identyfikator GS1 służący identyfikacji lokalizacji (zarówno podmiotu gospodarczego, jak i jego części, np. magazynu, zakładu produkcyjnego itp.).
Minimalna wielkość zamówienia (ang. minimum order quantity)
– najmniejsza dopuszczalna wielkość/wartość zamówienia; w praktyce może odnosić się do ilości zamawianych towarów (wyrażonej np. jako minimalna liczba sztuk lub wielokrotność minimalnej liczby sztuk) bądź łącznego zamówienia do dostawcy (wyrażonego wartościowo lub ilościowo)
Opakowanie zbiorcze (ang. DU – distribution unit, outer, case; fr. combien), często karton, skrzynka, zgrzewka bądź tacka
– opakowanie zbiorcze dla jednostkowych opakowań konsumenckich (CU – consumer unit), podstawowa jednostka sprzedaży do sieci handlowych i dużych odbiorców; często – podstawowa jednostka tworzenia paletowych jednostek ładunkowych
Opakowanie jednostkowe (ang. CU – consumer unit)
– podstawowa jednostka sprzedaży dla finalnego konsumenta. Najczęściej jest to 1 sztuka danego produktu (SKU), choć może to być też wielopak posiadający odrębny numer GTIN (opakowanie zawierające więcej niż 1 sztukę produktu)
Kompletacja (ang. picking)
– proces fizycznej kompletowania zamówienia w magazynie (zbierania produktów zgodnie ze specyfikacją i formowania z nich jednostki ładunkowej, najszczęściej paletowej); picking jest realizowany na podstawie zamówienia odbiorcy, zgodnie z ustaloną specyfikacją
Preparacja
– patrz: kompletacja, picking; w praktyce określenie to częściej używane jest dla pickingu realizowanego w magazynie dystrybucyjnym sieci na podstawie zamówienia dostawy ze sklepu
Cross-dock (x-dock)
– platforma (magazyn przeładunkowy) lub proces, polega na przyjęciu towaru i natychmiastowym wydaniu bez procesu składowania, niezależnie od tego, czy dochodzi do dekompletacji przyjętych paletowych jednostek ładunkowych i następującego z nich pickingu, czy też nie
Awizacja
– potwierdzenie przez nadawcę terminu (dzień, godzina) dostawy; w praktyce – ułatwia i przyspiesza przyjęcie dostawy po stronie odbiorcy
PCB (skrót fr. par combien, ang. per outer)
– liczba opakowań jednostkowych (konsumenckich, ang. CU, consumer unit) w opakowaniu zbiorczym (ang. DU – distribution unit)
DLV (skrót fr. date limite de vente), ang. shelf-life, sell-by date, display-until date
– dosłownie: termin przydatności do sprzedaży; data, po której danego towaru nie należy już sprzedawać; termin ten nie może przekraczać terminu przydatności do spożycia (dla produktów żywnościowych) bądź terminu przydatności do użycia (dla pozostałych)
WZ, Dokument WZ, wuzetka
– dokument wydania zewnętrznego, potwierdzający fizyczne przemieszczenie towaru od nadawcy; dokumentowi WZ odpowiada dokument PZ – przyjęcia zewnętrznego, wystawiany w magazynie odbiorcy
KOP, Karty Oceny Palet
– dokument służący łatwej identyfikacji i ocenie palet EPAL i EUR, stworzony przez ECR Polska i PKN Epal oraz POHiD. Najnowszą wersję KOP można bezpłatnie pobrać ze strony ECR Polska: